अयान... कोण ?

नुकतीच एका मित्राने राधा आणि कृष्णाचे नाते विशद करणारी एक काव्यरचना पाठवली

बिंब होते राधेचे
प्रतिबिंब ते कृष्णाचे |
मनी बिंबले दोहोंचे
तनापारचे नाते ||

अद्वैताची साक्ष याहूनी
असेल कुठली सांगा |
काठावरती दिसेल राधा
पाण्यातील श्रीरंगा ||

सोबत एक छान चित्र होते ज्यात नदीच्या काठावर राधा बसली आहे पण पाण्यातले प्रतीबिंब मात्र कृष्णाचे आहे

तुमच्या आमच्या नजरेतून पाहीले तर हे काव्य आणि चित्र प्रेमाचा अतिशय उदात्त, उत्कट अविष्कार म्हणून बघितले जाईल. निर्हेतूक निरपेक्ष नात्याचे एक उदाहरण वगैरे ...

पण खोलात जाऊन बघताना हा विचार मनात आला की 'अयान'चा; राधेच्या पतीचा ह्या सगळ्याकडे बघण्याचा द्रृष्टीकोन कसा असेल ?

अद्वैत प्रेमाची साक्ष जगाला पटवून देण्यासाठी सर्वात मोठी किंमत तर त्यानेच मोजली आहे. त्याचे राधेवरील प्रेम तितकेच उदात्त, उत्कट आहे. फरक फक्त इतकाच की ते द्वैत, सहेतूक आहे. पण त्याच्या नशीबी कायम उपेक्षा आणि असफलताच ! साक्षात श्रीकृष्णच प्रतिस्पर्धक असल्यावर दुसरे काय होणार ? पण तरी त्याने कधी राधेचे वाईट चिंतले नाही, तिला विषाचा प्याला दिला नाही. शेवटपर्यंत तो तिच्यावर प्रेमच करत राहीला.

त्याच्या घुसमटीला, अवहेलनेला कोणी कधी शब्दबद्ध केले नाही. त्याच्या असहायतेने कोणाचे डोळे पाणावले नाहीत. तो कायमच पडद्यामागून राधेला मिळणारे देवत्व पाहात राहिला. राधा कृष्णाच्या लीलांचे ग्रंथ बनत असताना 'अयान' मात्र इतिहासातून पुसला गेला.